اخبار صنعت

سندرم زمین گیری و نشستن جوجه های شترمرغ

طی دو سال گذشته بیماری یا سندرم جدیدی در مزارع پرورش شترمرغ کشور به خصوص مزارع پرواری بروز کرده که امسال نیز با شدت بیشتری در مزارع مختلف در حال پخش و گسترش است. اولین گزارش از این زمسن گیری مرتبط با سال 1393 در دو استان اصفهان و البرز بود که بعد از آن به تدریج در سال 94 با شروع فصل پرواربندی از خرداد ماه در استان های اصفهان، یزد و سمنان، تهران و قزوین این بیماری گزارش گردید.

با بروز این سندرم تعاونی پرورش شترمرغ سراسر کشور طی درخواستی از سازمان دامپزشکی کل کشور درخواست بررسی بیشتر در این زمینه را داشت که در این راستا آقای دکتر هاشمی با معرفی چندین مزرعه از مبتلا با این سندرم یا بیماری به بررسی علل مختلف پرداختند.

در پایان این بررسی ها ایشان گزارشی را به شرح ذیل در خصوص علت این بیماری عنوان نمودند:

مشکل فلجی و زمین گیری شایع شده پس از بررسی چندین لاشه و مزرعه پرورشی و انجام آزمایشات میکروبی و ویروسی گوناگون، عدم جذب کلسیم و کمبود ویتامین D و همچنین عدم بالانس انرژی و پروتئین می باشد و قابل ذکر است که گزارش حاضر تنها در خصوص پرندگان آزمایش شده است.

البته قابل ذکر است که گزارشات در خصوص نحوه درگیری و بروز بیماری در مزارع به شکلی است که برخی از مزارع که دچار به بیماری شده اند مجدد در جوجه های بعدی این سندرم مشاهده گردیده است.

نکته ای که قابل تامل است انتقال این بیماری بین جوجه های یک مزرعه است که تاحدودی مشکلات تغذیه ای را به عنوان عامل ثانویه مطرح می کند و در درجه اول به ویروسی بودن و در مراحل بعدی به باکتریایی یا انگلی بودن این بیماری می توان شک کرد تا به تغذیه ای بودن این سندرم.

برگزاری کارگاه آموزشی مدیریت پرورش شترمرغ

دومین کارگاه آموزشی پرورش شترمرغ با عنوان مدیریت پرورش شترمرغ در سالن کوثر سازمان جهاد کشاورزی استان فارس برگزار شد.

این کارگاه آموزشی در مدت 3 روز از تاریخ 16 لغایت 18 خرداد ماه سال 95 به صورت دو روز تئوری و یک روز بازدید از مزرعه و کشتارگاه تخصصی شترمرغ شرکت تعاونی سیمرغ پروران پارسه برگزار گرید.

چه مشكلاتي در روند اجرائيات قانوني اين صنعت وجود دارد:

یکی از مشکلات عدیده ای که در این صنعت وجود دارد بحث جا به جایی این پرنده به استان های همجوار می باشد که راه حل این مشکل را عزیزان در وزارت جهاد کشاورزی یا دامپزشکی باید پیدا کرده که برای جا به جایی این پرنده مشکلاتی وجود نداشته باشد، و مورد بعدی حمایت نهاد های دامی از طرف دولت می باشد.

(بخش دوم)

سالن پرورش جوجه از یک تا 3 ماهگی

همان‌طور که قبلا توضیح داده شد در مزارع توام ( پرورش مولدین + پرواربندی) و مزارع پرواری چند سنی تفکیک سالن پرورش جوجه تا یک ماهگی، از سالن پرورش از یک ماهگی تا سه ماهگی امری ضروری است. ولی در مراکز پرواربندی تک سنی تفکیک این دو سالن ضروری نیست و جوجه‌ها می‌توانند از ابتدای پرورش در یک سالن واحد قرار بگیرند.

بنابراین مشخصات این سالن برای پرواربندان تک سنی، بمنظور پرورش جوجه از سن تولد تا سه ماهگی است و برای پرورش دهندگان مولد (توام) و پرواربندی چند سنی، می‌تواند با هدف پرورش جوجه  ازسن یک ماهگی تا سه ماهگی مورد استفاده قرار بگیرد.

مشخصات فنی و بهداشتی این سالن مانند سالن 1 (تولد تا سه ماهگی) است. نکات زیر در تاسیس این سالن باید مد نظرقرار  بگیرد.

- فضای لازم برای هر جوجه در داخل سالن یک متر مربع در نظر گرفته شود.

- ارتفاع دیوارهای جداکننده در حدود 80 سانتی‌متر در‌نظر گرفته شود. استفاده از نرده‌های آهنی بعنوان جداکننده دارای معایب و مزایایی می‌باشد که در مجموع بهتر است استفاده گردد. زیرا امکان تهویه بهتری را در سالن بهنگام استفاده از تجهیزات تهویه فراهم می‌نماید. در اینصورت می‌توانید ارتفاع نرده‌ها را در حدود یک متر یا بیشتر انتخاب نمائید. برای حصول نتیجه بهتر می‌توانید تا ارتفاع 20 تا 30 سانتی‌متر از کف، از آجر یا بلوک بعنوان دیوار استفاده نموه و سپس بر روی آن  نرده قرار دهید. کف سالن نیز بتن‌ریزی شود.

- سالن مجهز به سیستم تهویه و منبع حرارتی گردد. استفاده از حرارت زیرزمینی الزامی نیست.

- سالن دارای اتاق تجهیزات، انبار دان، اتاق تاسیسات و سرویس بهداشتی باشد.

- سالن می‌تواند یکطرفه و یا دو طرفه احداث شده و به گردشگاه نیز که برای پرورش در این سنین کاملا ضروری است دسترسی داشته باشند.

- در گردشگاه اجرای سایبان کاملا ضروری بوده و بهتر است در انتهای گردشگاه قرار گیرد. کف گردشگاه می‌تواند خاک معمولی باشد. البته عقاید در این خصوص متفاوت بوده و بر اساس شرایط آب و هوایی و مسائل بهداشتی ، بستر مناسب انتخاب می‌گردد.

- فضای لازم برای هر جوجه در گردشگاه حدود 5 تا 10 متر مربع در نظر بگیرید. البته هرچه فضای بیشتری در اختیار پرندگان قرار گیرد بهتر است.

تاسیسات پرواربندی (از سه ماهگی تا سن کشتار)

در تاسیسات پرورابندی نیاز به فضای مسقف به صورت کاملا بسته نبوده و از سایبان جهت جلوگیری از اثرات غیرمساعد عوامل محیطی استفاده می‌گردد.

در این سن پرنده بیشتر وقت خود را در گردشگاه به سر می برد.

بخش مسقف جوجه از سن سه ماهگی تا کشتار

رعایت فضای مناسب برای پرندگان پرواری از اهمیت ویژه‌ای در رشد پرنده، کاهش جراحات و آسیب دیدگی پرندگان برخوردار است. تعداد توصیه شده برای حداقل تعداد پرورای در یک پن50 قطعه و حداکثر100 قطعه پرنده می‌باشد. ولی تجربیات مولفین  نشان می‌دهد که در سیستم بسته پرورشی تراکم 25 قطعه پرنده تاثیر به‌سزایی در کاهش مشکلات پرورابندی داشته و رشد پرندگان نیز بهبود چشمگیری می‌یابد.

محوطه گردشگاه پرندگان پرواری از سه ماهگی تا کشتار

بستر قسمت سایبان باید از خاک پوشیده شده باشد و نیاز به کف‌سازی در این سن  پرورش به حداقل می‌رسد ولی لازم  است که بستر یکنواخت و مسطح باشد.

پن‌های کنار یکدیگر در بخش زیر سایبان می‌توانند با مصالحی همچون آجر و سیمان و یا  با استفاده از توری از یکدیگرجدا شوند.

در بخش گردشگاه می‌توان از فنس به تنهایی، فنس به همراه بلوک یا آجر و یا ترکیبی از فنس و بتن استفاده کرد.

ظروف آبخوری و دانخوری را می‌توان از انواع ظروف پلی اتیلن استفاده کرد. حتی در برخی موارد می‌توان از دو تکه کردن لاستیک‌های کامیون و ماشین آلات و یا استفاده از ظروف فلزی برای آخور پرندگان استفاده کرد. جهت درست کردن دانخوری و آبخوری ثابت از آجر و پوشش سیمانی استفاده می‌گردد. به‌ازای هر پرنده با توجه به شرایط آب و هوایی 2 تا 5 متر مربع سایبان در نظر گرفته می‌شود و فضای گردشگاه نیز به ازای هر پرنده بین 10 تا 20 مترمربع  توصیه می‌گردد. کوتاه بودن و یا بلند بودن اندازه آخور و آبشخور باعث می‌شود تا هم پرنده به سختی آب و خوراک را مصرف کند و یا با افتادن در آن باعث آلوده شدن و یا واژگون شدن ظروف گردد.

 تشریفات اداری صدور مجوز:

مجوز از طریق سازمان نظام مهندسی کشاورزی محل اجرای پروژه به شرح ذیل انجام میگیرد :

موافقت اصولي : مجوزي است كه، قبل از صدور پروانه تأسيس به متقاضيان در چهارچوب سياستها و ضوابط نظام دامپروري صادر مي گردد.

پروانه تأسيس : مجوزي كه براي احداث ساختمانها و تأسيسات هر نوع واحد صنعتی دامی كه داراي ضوابط نظام دامپروری باشد صادر میگردد.

پروانه بهره برداري : مجوزي كه پس از تأسيس واحد و احداث ساختمانها و تاسیسات ، در موعد مقرر و برابر ضوابط، صادر میگردد .

مجوز بهداشتي : مجوزي است كه سازمان دامپزشكي كشور به منظور رعايت مسائل بهداشتي و قرنطينه اي،صادر ميکند.

ب) طراحی ساختمان و تاسیسات مزرعه پرورش شترمرغ

بعد از انتخاب سایت احداث مزرعه شترمرغ، برای طراحی مناسب، بایستی با خصوصیات سایت آشنایی پیدا کرد و پلان کلی از ساختمان‌ و تاسیسات مورد نیاز و لیستی از ویژگیهای آن را تهیه نمود. این لیست میتواند در برگیرنده جانمایی تاسیسات ،مساحت تاسیسات پرورشی و غیر پروشی، دسترسی‌ها، تجهیزات موردنیاز،محوطه و... ‌باشد.وقتیکه این لیست تهیه ‌شود طراحی سایت منطقی‌تر و بهتر صورت می‌گیرد.واحد پرورشی باید به گونه ای طراحی و ساخته شود که عوامل محیطی تاثیر زیادی بر بازده،رشد جوجه ها و تولید نداشته باشد و از بروز بیماری ها و آلودگی های زیست محیطی نیز جلوگیری شود. جایگاه ها باید طوری طراحی شوند که در صورت نیاز،امکان افزایش فضا و ساخت اماکن جدید وجود داشته باشد نوع ساخت جایگاه نسبت به سن متفاوت بوده و همچنین بر اساس شرایط آب و هوایی محیط تغییر می کند. توجه به شکل شروع و روش های پرورش،اقلیم هرمنطقه و امکانات موجود، طراحی های مختلفی را می توان در نظر گرفت و ازامکانات منطقه ای حداکثر استفاده را کرد هدف طراحی با کمترین هزینه و در نظر گرفتن کیفیت می باشد می توان در ساخت سازه ها از ساده ترین مصالح درمنطقه استفاده نمود.

عواملی مختلفی میتواند بر طراحی ساختمان و محل استقرار جایگاه پرورش شترمرغ تاثیرگذارباشد:

1-  نوع آب وهوا و اقلیم منطقه :

طول مدت فصل گرما و سرما ،نورگیری جایگاههای پرورش ،جهت باد غالب در تابستان و سال، زاویه تابش در ماه های مختلف سال، میزان بارش روزانه، ماهیانه و... برجانمایی تاسیسات مختلف تاثیر دارد.

2-  نوع مصالح در دسترس و درنظر گرفتن شرایط و امکانات مکان انتخابی :

 استفاده از مصالح موجود و امکانات مکان انتخابی میتواند موجب سازگاری بیشتر سازه ها با اقلیم منطقه ،کاهش هزینه های تولید، حمل و نقل و در نتیجه استهلاک کمتر و ... خواهدشد.

3-  وضعیت هندسی سایت پرورش:

مساحت سایت در تعداد شترمرغی که مقرر شده نگهداری شود تاثیر به سزایی دارد. همچنین شکل هندسی سایت می تواند بر شکل و جانمایی تاسیسات  موثر باشد.

4-  نوع سیستم پرورش (گوشتی/مولد/توام)

ساختمان ها و تجهیزات مورد نیاز:

الف) تاسیسات پرورشی

جوجه کشی:

به مکانی مسقف اطلاق میشود که کاملآ با دیوار محصور شده و در آن خدمات جوجه کشی انجام میشود و عوامل محیطی مانند حرارت، رطوبت،تهویه ونور در آنجا قابل کنترل باشد.

مهدجوجه :

قسمتی از محوطه پرورش جوجه است که مسقف و محصور بوده و جوجه ها از تولد تا یک ماهگی در آنجا نگهداری میشوند.

پرورش جوجه:

 قسمتی از محوطه پرورشی است که جوجه ها از یک ماهگی تا سه ماهگی در آنجا نگهداری میشوندوتوسط فنس محصور شده و براساس اقلیم میتوان فضای مسقف نیز در نظر گرفت.

پرواربندی:

قسمتی از محوطه پرورشی است که توسط فنس محصور شده و شترمرغهای گوشتی از سه ماهگی تا سن کشتار براساس سنین مختلف در آنجا نگهداری میشوند.

جایگاه پیش مولدین:

قسمتی از محوطه پرورشی است که شترمرغهای انتخاب شده تا سن بلوغ درآنجا نگهداری میشوند و توسط فنس محصور شده است.

جایگاه مولدین:

 قسمتی از محوطه پرورشی است که شترمرغها بعداز سن بلوغ به منظور جفتگیری و تولید تخم درآنجا نگهداری میشوند و توسط فنس محصور شده است.

آبخوری و دانخوری :

ازملزومات موردنیاز شترمرغ بوده و درمحوطه سایبان یا مسقف قرار داده میشود.

قرنطینه :

مکانی محصور جهت نگهداری پرندگان تازه وارد به مدت معین و با رعایت فاصله مشخص از بقیه تاسیسات پرورشی به منظور جلو گیری از خسارت ناشی از ابتلا و شیوع بیماریها

جایگاه نگهداری و مراقبت از پرندگان بیمار( بیمارستان)

محلی ایزوله جهت نگهداری پرندگان مظنون یا بیمار به دور از گله پرورشی.

کوره لاشه سوز و چاه دفن تلفات:

محلی غیر قابل دسترس پرندگان که جهت دفن یا سوزاندن تلفات ولاشه شترمرغها در دور ترین نقطه مزرعه با در نظرگرفتن جهت وزش باد احداث میگردد.

حوضچه های ضد عفونی

حوضچه هایی هستند که جهت جلوگیری و کنترل آلودگی ناشی از هر گونه رفت و آمد در مبادی ورودی و خروجی واحد، جایگاهها ، انبارها، کارخانه تهیه خوراک و جوجه کشی تعبیه میشود.

ب) تاسیسات غیرپرورشی

مجموعه فضاهایی محصور که برای پشتیبانی تولید ضروری میباشد.
انبار نگهداری خوراک :
مکانی از نظر میزان رطوبت ، دما و نور مناسب بوده و موادغذایی مورد نیاز پرندگان درآنجا نگهداری میشود.

انبار لوازم :
مکانی جهت نگهداری لوازم ،تجهیزات و وسایل مصرفی .
اتاق کارگری :
اتاق یا خانه هایی جهت استراحت یا محل زندگی پرسنل.
مخزن ذخیره سوخت :
مخازنی جهت نگهداری سوخت مورد نیاز برای گرمایش پرندگان.

مخزن ذخیره آب
مخازنی ( هوائی یا زمینی ) غیر قابل نفوذ که قابل ضد عفونی و کنترل باشد و در مواقع ضروری مورد استفاده قرارمیگیرد.
سیستم فاضلاب :
سیستم جمع آوری و هدایت فاضلاب که از قسمت تاسیسات اصلی با شیب مناسب به سمت چاه فاضلاب هدایت میشود.
سیستم برق رسانی :
واحد های پرورش شتر مرغ می‌بایست دارای سیستم برق رسانی کافی جهت سالن ها و سایر تأسیسات باشد ضمناً موتور برق اضطراری در واحد های سراسری برق رسانی استفاده میکنند نیز ضروری است.
محوطه سازی:
مسیرهای تردد و فضای بین تاسیسات توسط درختان و پوششهای گیاهی محوطه سازی میشود.

از آنجا که تغذیه بیش از هر عامل دیگري در میزان تولیدات دامی مؤثر بوده و هزینه خوراك سهم قابل توجهی از هزینه تولید دام را در بر می‌گیرد و از طرف دیگر با توجه به محدودیت منابع از قبیل آب و خاك، جهت تأمین غذاي دام باید علاوه بر استفاده از ارقام پر محصول و استفاده از شیوه‌هاي علمی در تأمین خوراك دام، از محصولات فرعی و پسماندهاي کشاورزي در جهت تأمین غذاي دام بهره شایسته را برد. کمبود خوراك دام در کشور ما یکی از مشکلات عمده و اساسی تولیدات دامی است .به علاوه به دلیل موقعیت جغرافیایی ایران( نیمه خشک و خشک) تولید علوفه نسبت به جمعیت دام کافی نیست. بنابراین استفاده بهینه از منابع خوراك غیرمتداول و غیرمتعارف که با غذاهاي انسان نیز رقابت نمی‌کنند، جهت تأمین خوراك دام ضروري می‌باشد.

در واقع، کمبود خوراك دام تولیدي در کشور، محدودیت منابع طبیعی، مراتع و عدم استفاده صحیح از خوراك دام موجود، ضرورت استفاده صحیح از بقایاي زراعی و کارخانجات را به خوبی روشن می کند.

از سوی دیگر اشاره به این موضوع که یکی از دلایل ورود شترمرغ به کشور به عنوان یک طیور پرورشی، استفاده این حیوان از منابع ضایعاتی و فرآورده های جانبی گیاهی از قبیل نواله های روغنی و تفاله های گیاهی بوده است تا دور ریز این منابع کاهش پیدا کند.

خرما و فرآورده های جانبی آن یکی از مواردی است که در تغذیه شترمرغ به خوبی می تواند استفاده شود.

حدود 19 درصد از کل خرماي تولیدي در جهان توسط ایران تولید می‌گردد که این محصول در مزارع و یا کارخانجات تولید روغن خرما، ضایعات بسیاري را بر جاي می‌گذارد.

نخل خرما با نام علمي  Phoenix dactylifera از خانواده پالماسه (Palmaceae) مي‌باشد. نباتي است تك لپه و دو پايه كه گرده افشاني آن بصورت مصنوعي انجام مي‌شود. درخت خرما به طور گسترده در مناطق خشک و نیمه خشک جهان رشد می کند؛ مانند آفریقاي  شمالی، شبه جزیره عربستان و ایران. خرماهاي افریقایی به طور گسترده در کشورهاي گرمسیري کشت شده و مقدار روغن خرماي تولید شده در هکتار بیشتر از سایر گیاهان روغنی می‌باشد.

محصولات فرعی خرما شامل: خرمای ضایعاتی، هسته خرما، تنه درخت، ساقه برگی خرما، فیبر فشرده خرما، پساب کارخانه روغن خرما، کنجاله هسته خرما و خوشه‌هاي بدون میوه خرما بوده که در روزهاي اولیه این ضایعات دور ریخته شده و به صورت یک مشکل آلودگی براي محیط زیست مطرح می‌شوند.

خرماي ضايعاتی

خرمای ضایعاتی بيشتر شامل خرماي نامرغوب است که يك ماده غذايي با ارزش است كه در مناطق جنوبي كشور به مقدار زيادي حاصل و در تغذيه انواع دام‌ها و طیور پرورشی استفاده مي‌شود. بنابراين شناخت مواد مغذي و ارزش غذايي آن از اهميت بالايي برخوردار است.  

انواع مختلفی از خرمای ضایعاتی در کشور تولید می گردد در بین مهمترین ارقام ایران می توان، استعمران، مضافتی، کبکاب، شاهانی، زاهدی، ربی، خضراوی، برهی، حلاوی، خاصی، آل مهتری، خنیزی و مرداسنگ را نام برد که هر کدام در مناطق و استانهای مختلف دارای اهمیت خاص خود هستند.

خرمای معروف استان خوزستان، استعمران (سعمران و یا سایر ) ۸۰ درصد کل تولید و برخی گونه های دیگر شامل خارک می باشد که صادراتی است.

خرمای معروف استان بوشهر، کبکاب ( حدود ۸۰ درصد کل تولید ) است. خرمای معروف فارس شامل، زاهدی، شاهانی، کبکاب. استان کرمان خرمای مضافتی، استان سیستان و بلوچستان خرماهای مضافتی و ربی، استان هرمزگان خرمای پیاروم و منطقه جیرفت خرمای مضافتی و مرداسنگ است.

ميانگين تجزيه شيميايي نمونه های مورد آزمايش نشان داد

 همانطور که مشاهده می شود تفاوت هایی در میزان مواد مغذی وجود دارد که میتواند به خاطر تاثیر نوع رقم خرما وعوامل محیطی متعددی از جمله زمان برداشت محصول، خاک، آبیاری، گرده افشانی، رطوبت، درجه حرارت محیط و کود دهی باشد.

به دلیل این که خرما بعد از چیدن از درخت در آفتاب خشک می شود و سپس بسته بندی می گردد لذا ماده خشک آن بالاست.

طی تجارب مختلف به دست آمده از استفاده خرما در جیره شترمرغ تا حداکثر سقف 50 درصد نیز می تواند در جیره خرمای ضایعاتی استفاده گردد. نتایج مشاهده شده در مزارع پرورشی نیز الگوی رشد مناسبی را در استفاده از خرما در شترمرغ های تغذیه شده با خرما نشان می دهد.

تنها چربی گیری بیش از حد در لاشه های شترمرغ های پرواری در بعضی مزارع پرورشی گزارش شده است که البته می تواند به دلیل عدم بالانس بودن مواد مغذی و استفاده مازاد از این ماده خوراکی در جیره پرندگان پرورشی باشد.

گاها عدم آسیاب صحیح خرما و یا در اختیار قرار دادن خرما به شکل کامل بدون آسیاب شدن و بدون توجه به سن پرنده پرورشی باعث بروز انباشتگی مزمن می شود که بعد از کشتار هسته های خرما در داخل سنگدان پرنده قابل مشاهده است.

در مقالات بررسی شده در سایر دام ها و طیور نشان داده است که سقف مجاز استفاده از خرمای کامل در جیره 10 درصد می باشد ولی در شترمرغ چنانچه مدیریت صحیح در تغذیه و آسیاب صورت گیرد و جیره بالانس شده ای در اختیار پرنده قرار گیرد تا 30 درصد نیز می تواند مورد استفاده قرار گیرد شایان ذکر است که در برخی مزارع تا 50 درصد نیز از خرما در جیره ها استفاده شده است.

جهت جلوگیری از چسبندگی خرما در دستگاه های آسیاب می توان خرما را به همراه سبوس گندم و یا پودر ذرت و جو آسیاب کرد.

تركيبات شيميايي و ضرائب هضمي ماده خشك و مصرف نسبی خرماي توليدی نشانگر اين ميباشد،که ميتواند بعنوان يك منبع انرژي و مواد معدنی با ارزش، بخصوص براي دامهاي مناطق جنوبی کشور استفاده نمود ، البته بايد سعي شود در جيره هاي تنظيم شده با خرماي ضايعاتي کمبود موادپروتئيني با مواد ديگر تصحيح و تكميل گردد.همچنين بررسيهاي بيشتري در زمينه شناسايي ارزش غذايي خرمای ضايعاتی و ضايعات خرما در مناطق خرماخيز بعمل آيد و مصرف آنها در جيره غذايی دامهاي شيري و پرواري وطيور مورد مطالعه قرار بگيرد.

محصولات

كنسانتره شترمرغ (معمولي و ويژه)

به منظور كاهش مشكلات تهيه مواد ريز مغذي جيره و نيز بهبود كيفيت دان و ميكس دقيق‌تر ريز مغذي‌ها كه در توليد گله و همگني خوراك نقش به سزايي دارد اين موسسه نسبت به تهيه كنسانتره مختص شترمرغ اقدام  نموده است. 

كنسانتره پيش‌آغازين و آغازين

كنسانتره رشد و پاياني

كنسانتره نگهداري

كنسانتره توليد

مكمل

مكمل پيش‌آغازين و آغازين

مكمل رشد و نگهداري

مكمل توليد

تجهیزات پرورشی

هیتر کربنی

لامپ حرارتی (لامپ مادر مصنوعی)

شانه تخم شترمرغ

سبد هچر و سبد حمل جوجه شترمرغ

پلاک پا (مختص مولدین)

>> دریافت فایل <<