سرمقاله
از ابتداي شكل‌گيري صنعت شترمرغ، فروش پرندگان مولد و جوجه‌هاي وارداتي در ابتداي اين صنعت بخش درآمدزاي مزرعه‌داران بود. به تدريج فروش جوجه‌هاي توليد شده داخلي جاي وارادات جوجه و پرنده مولد را در بازار گرفت، اين در حالي بود كه هنوز تدبيري براي فروش محصولات اصلي شترمرغ از قبيل پوست، گوشت و پر در نظر گرفته نشده بود. در همين منوال پرندگان مولدي كه گاهاً بر اثر جراحات فيزيكي آسيب ديده بودند كشتار و روانه بازار مي‌شدند. عرضه گوشت مولد به بازار گوشت اشتباه فاحشي بود كه در ابتداي صنعت جلوي رشد صنعت را گرفت چرا كه كيفيت پايين گوشت شترمرغ مولد خود باعث تبليغ منفي در عرضه گوشت اين پرنده گرديد. سال 1386 كه سال نزولي صنعت شترمرغ و ريزش بسياري از مزرعه‌داران بود نقطه عطفي نيز در صنعت محسوب مي‌شد چرا كه كاهش ناگهاني قيمت جوجه شترمرغ منجر به آغاز پرواربندي اين پرنده در ايران شد كه شاخه و بازار جديدي را در سال‌هاي آتي فراهم مي‌كرد. به دليل عدم تقاضاي خريد جوجه شترمرغ در اين سال و سال 87 بايد راه حلي در خصوص مصرف محصولات در نظر گرفته مي‌شد كه تبليغات جزئي توسط بخش‌هاي خصوصي و مزرعه‌داران بزرگ صورت گرفت كه تا حدودي فضاي خالي تبليغات را پركرد، با اين حال هنوز ساير محصولات شترمرغ از قبيل پوست و پر سهمي در بازار فروش نداشت و عمده مزرعه داران پوست و پر را دور مي‌ريختند. به تدريج افزايش كيفيت گوشت شترمرغ عرضه شده به بازار به دليل پروار پرنده و كشتار آن‌ها در سنين پائين جاي خود را در برخي از فروشگاه‌ها و رستوران‌ها باز كرد و از سال 1389 خريد پر و پوست رونق گرفت و رشد مزارع پرواري نيز روندي افزايشي داشت و رشد شايان توجهي در عرضه محصولات صورت گرفت.
سهم گوشت در سودآوري فروش محصولات شترمرغ تا سال 89 تقريبا 100 درصد بود كه با خريد پوست و پر از اين سال اين سهم تا حدودي كاهش يافت ولي همچنان بيشترين سهم را در پر كردن فضاي درآمد پرواربند به خود اختصاص مي‌دهد.
دو بخش كلي سوددهي يك مزرعه پرواري را ضمانت ميكند: الف- خريد مواد اوليه با قيمت مناسب و ب- فروش محصولات با قيمت مناسب
بخش اول شامل هزينه‌هاي جيره، جوجه، كارگري و ساير هزينه‌هاي جاري مي‌شود كه تغييرات اين موارد سهم به سزايي در سودآوري پرواربندي شترمرغ دارد كه در مقاله برآورد قيمت پرواري در نشريه شماره 8 در خصوص آن بحث گرديد.
در بخش دوم بايد به اين نكته اشاره كرد كه هنوز در كشور ما فروش گوشت، عمده سود بخش پرواربندي را شامل مي شود. گوشت همچنان بيشترين سهم را در درآمدزايي پرواربندي ايفا ميكند كه نياز به تبليغات همه جانبه در بخش فروش آن همچنان محسوس است و از طرفي افزايش كيفيت پوست و پر نيز مي‌تواند در افزايش سوددهي نقش كليدي بازي كند. از مواردي كه مي‌تواند سهم پوست و پر را در بازار فروش افزايش دهد مي‌توان به موارد ذيل اشاره كرد:
- افزايش دانش كشتار و پوست كني
- نحوه انبارداري صحيح محصولات
- تمركز مديريتي در تمامي بخش‌هاي مزرعه از قبيل پرورش مولد و پرواري
- تغذيه مناسب
- استفاده از استانداردهاي مناسب در ساخت جايگاه
- افزايش كيفيت ژنتيكي گله
جهت رسيدن به بازار فروش ايده‌آل تمام محصولات شترمرغ نياز است تا بازنگري‌هاي كلي در تمامي بخش‌ها صورت گيرد.
اخبار صنعت
تشكيل جلسه تعاوني پرورش دهندگان شترمرغ سراسر كشور
جلسه تعاوني پرورش دهندگان شترمرغ سراسر كشور در تاريخ 18/12/93، با حضور اعضاء و پرورش‌دهندگان شترمرغ تشكيل شد. اعضاء هيئت مديره و بازرسين تعاوني در اين جلسه به شرح ذيل انتخاب گرديدند.
بنابراين گزارش، به ترتيب اميرجرك، مجتبي اياز، شاپور ولي دشتي، نوراله نيكخواه و عليرضا پيروزفر با راي اعضاء به عنوان هيئت مديره انتخاب شدند.
همچنين آزاد آذرخش و بهزاد فروزنده نيز به عنوان عضو علي البدل و عليرضا زاهدي شمس بازرس اصلي و نيره لهاردي مقدم بازرس علي البدل انتخاب شدند.
در پايان جلسه مقرر شد، هيئت مديره از بين خود هيئت رئيسه و مدير عامل را انتخاب كنند.
تشكيل اولين جلسه هيئت مديره تعاوني پرورش دهندگان شترمرغ سراسر كشور
در ساعت 3 بعداز ظهر روز سه شنبه 19 اسفند ماه 1393 اولين جلسه هيئت مديره در دفتر تعاوني براي انتخاب هيئت رئيسه و مديرعامل تشكيل گرديد. دراين جلسه آقاي نوراله نيكخواه به سمت رئيس هيئت مديره، آقاي شاپور ولي دشتي به سمت نائب رئيس هيئت مديره و آقاي مجتبي اياز به عنوان منشي جلسه و آقايان اميرجرك و عليرضا پيروزفر به عنوان عضو اصلي هيئت مديره انتخاب شدند.
همچنين آقايان آزاد آذرخش و بهزاد فروزنده نيز به عنوان عضو علي البدل هيئت مديره انتخاب شدند.
ضمنا هيئت مديره به اتفاق آراء آقاي پرويز نيامنش را به سمت مدير عامل انتخاب كردند.
برگزاري اولين دوره نمایشگاه بين‌المللي دام و طيور كيش با حمايتVIVسازمان نمايشگاهي جهاني صنعت دام و طيور، مستقردر هلند
دومین نمایشگاه بین المللی VIVصنعت دام، طیور، آبزیان و صنایع وابسته در محل دائمي نمايشگاه‌هاي بين‌المللي كيش در تاریخ 29 بهمن الی 1 اسفند 1393 برگزار گردید.
وزارت جهاد کشاورزی، سازمان دامپزشکی، بخش راهبرد اقتصادی وزارت امور خارجه، اتاق بازرگاني، صنايع، معادن و كشاورزي ايران، انجمن ها، اتحادیه ها، سندیکاها و تشکل های سراسری صنعت دام، طیور و علوم دامپزشکی، هلدينگ ها و مجموعه هاي سيستم يكپارچه توليدگوشت مرغ و تخم مرغ، نشريات تخصصي علوم دامي و دامپزشكي، موسسات تحقيقاتي و دانشگاهي علوم دام، طيور و دامپزشكي، انجمن بین المللی علوم و صنایع مرغداری و سازمان نمایشگاهی جهانیVIV، حامیان اصلی نمایشگاه بودند. این نمایشگاه در مساحتی برابر 14000 مترمربع برگزار شد.
كشورهای شرکت کننده عبارت بودنداز: چين، آمريكا، فرانسه، آلمان، تايلند، آرژانتين، كره، هند، تركيه، ايتاليا، بلژيك، هلند، دانمارك، اسپانيا، اوكراين، ژاپن، لبنان
موضوعات و يا محصولات ارائه شده در نمایشگاه: صنایع مرغداری در زمینه قفس‌ها، تجهیزات، تأسیسات، ماشین آلات تولید خوراک دام و طیور، ماشین آلات جوجه‌کشی، صنایع کشتارگاهی، فرآوری و قطعه‌بندی گوشت، صنایع داروهای دامپزشکی و واکسن‌ها، اتوماسیون، افزودنی‌های خوراک دام و طیور و ساير صنايع وابسته وصنايع آبزيان و شيلاتي
گزارش جلسه اعضا هيئت مديره و مدير عامل تعاوني پرورش‌دهندگان شترمرغ سراسر كشور با مدير كل دفتر امور طيور وزنبور عسل وزارت جهاد كشاورزي
جلسه اعضا هيئت مديره و مدير عامل تعاوني پرورش‌دهندگان شترمرغ سراسر كشور با مدير كل دفتر امور طيور و زنبور عسل وزارت جهاد كشاورزي، جناب آقاي مهندس اميني در ساعت 15 روز سه شنبه مورخ 25/1/1394 در دفتر مدير كل امور طيور و زنبورعسل وزارت جهاد كشاورزي برگزار گرديد.
در اين جلسه هريك از اعضا هيئت مديره تعاوني خود را معرفي كردند و روند كار تعاوني و برنامه هاي آينده تعاوني در خصوص پرورش شترمرغ كشور توسط آقاي پرويز نيامنش مديرعامل تعاوني براي ايشان تشريح گرديد.
مهمترين موضوع مطرح شده در اين جلسه شكل‌گيري مجدد كميته فني و كارگروه تخصصي پرورش شترمرغ كشور بود كه با توجه به تركيب مناسب اعضا هيئت مديره تعاوني و فعاليت تخصصي هر يك از اعضا هيئت مديره در حوزه‌هاي گوناگون پرورش شترمرغ به دستور مهندس اميني مقرر شد تا كارگروه تخصصي و كميته فني شترمرغ مجدد احياء گردد و فعاليت خود را شروع كند.
همچنين در اين جلسه برخي از مشكلات رايج در صنعت شترمرغ توسط مهندس نصيري کارشناس مسئول پرورش شترمرغ وزارت جهادکشاورزی و مهندس اياز و مهندس جرك از اعضا هيئت مديره تعاوني عنوان گرديد. همچنين آقاي دكتر نيكخواه و مهندس ولي دشتي نيز روند پرورش در مزارع ايران در حال حاضر را عنوان كردند.
از نظر شخص شما چه عواملي در افزايش سوددهي مزارع موثر هستند:
توليد كنندگان در حلقه هاي مختلف بايد شرايط و مواردي را رعايت كنند. توليد كننده بايد بهره‌وري توليدي مزرعه‌اش را به سطحي برساند كه بتواند هزينه‌هاي توليد خود راكنترل كند و هزينه هاي سر بار خود را به هزينه جوجه توليديش منتقل نكند. با اضافه كردن هزينه سر بار به قيمت جوجه، هزينه تمام شده جوجه زياد مي‌شود و پرواربند ناچار است با هزينه بيشتري جوجه را خريداري كند و عملاً در نطفه سود خودش را هم از بين برده است. اين يك زنجيره كامل و بهم پيوسته است. اگر هر كدام از حلقه ها نتواند شرايط بهره‌وري را رعايت كند مشكلات به حلقه بعدي منتقل شود و سوددهي كل زنجيره را مختل ميكند. پرواربندها اگر جيره مصرفي شان مطابق با شرايط روز نباشد و از كارشناس‌هاي متخصص جيره‌نويسي بهره نبرند سود دهي شان زير سوال مي رود. با توجه به دسترسي اقلام كشاورزي كه در ايران به وفور ميباشد، پرورش‌دهندگان به راحتي مي‌توانند هزينه تمام شده توليد را كاهش دهند و گوشت با قيمت مناسب‌تري عرضه گرد. چرا كه نقطه پاياني اين صنعت مصرف كننده است. هر چه بتوانيم اقشار مختلف جامعه را در مصرف گوشت شترمرغ تشويق كنيم مي‌توانيم پايداري فعاليت خودمان را تضمين كنيم. بايد بر روي صنايع تكميلي بيشتر كار كنيم تا بتوانيم سود حاصله از روغن و پوست را به چرخه بازاريابي خودمان وارد كنيم و درآمد خود را به اين طريق افزايش دهيم.
نظر ايشان در خصوص آينده صنعت پرورش شترمرغ:
با توجه به اين كه عمده مصرف كننده‌هاي مواد پروتئيني در ايران دنبال كيفيت و مرغوبيت مي‌گردند ،گوشت شترمرغ ميتوانديكي از اين منابع باشد. من به اين صنعت براي مصرف گوشت وساير محصولات آن از قبيل پر و پوست و .. بسيار اميدورام.
باتوجه به صحبت ها و ارتباطاتي كه در حال انجام است، شركت سيمرغ پروران پارسه در شرف ايجاد يك كنسرسيوم براي فروش محصولاتش از پوست، پر و غيره به خارج از كشور است كه اين امر مي‌تواند يك راهگشا و دريچه جديدي باشد براي فروش محصولات و آوردن اين ميزان سرمايه به دست پرواربند هايي كه به صورت محلي فعاليت مي‌كنند و فكر كنم اين به صرفه‌تر برايشان باشد به خصوص با راه اندازي كشتارگاه كه اين صنعت بيشتر بتواند جاي خود را باز كند.
چه مشكلاتي در روند اجرائيات قانوني اين صنعت وجود دارد:
ما بايد تشكل‌هاي صنعت شترمرغ را تخصصي سازمان دهي كنيم، مانند صنايع ديگر ما بايد شركت تعاوني داشته باشيم و هر حلقه هم بايد تشكل خاص خود را داشته باشد. نيازمند هستيم كه خواسته‌ها به صورت تخصصي مورد بررسي قرار گرفته و به طور جداگانه خواسته هاي هر صنفي به خواسته‌هاي صنف ديگر نزديك شود. چيزي كه خيلي در اين صنعت مهم است ايجاد زنجيره‌هاي توليد است كه ما بايد حتما زنجيره‌هاي توليد را در صنعت شترمرغ بسط و گسترش بدهيم. ما بايد ايران را به چند استان و يا هر پنج استان را به يك منطقه تقسيم كنيم و زنجيره‌هاي توليد را در هر يك به صورت متمركز انجام بدهيم و حداقل 5 يا 6 زنجيره كامل توليد را در ايران داشته باشيم و اين زنجيره‌هاي توليد بتوانند مزارع محلي و كوچك را ساپورت كنند و آن‌ها را زير بال و پرشان قرار دهند. از لحاظ اطلاعات تخصصي و هم از لحاظ تغذيه استاندارد و هم از اين كه بتوانند كشتار و ساپورت پرورش‌دهندگان خرد را انجام بدهند. اين يك كار اصولي و تخصصي است همان طور كه در حال حاضر در كشورهاي پيشرفته در صنعت شترمرغ در حال اجرا است. ما بايد كارهايمان را به صورت تشكل و تخصصي در بياوريم.
سرمایه‌گذاری هوشمندانه در صنعت شترمرغ
(بخش نخست)
حسین علی نصیری (کارشناس مسئول پرورش شترمرغ وزارت جهادکشاورزی)
مقدمه
سرمایه‌گذاری هوشمندانه در صنعت پرورش شترمرغ مستلزم تصمیم‌گیری آگاهانه است؛ به گونه‌ای که فرد سرمایه‌گذار شخصاً و از نزدیک بر نحوة سرمایه‌گذاری خود نظارت کرده، از سرمایة خود محافظت کند تا بدین ترتیب، در یک دورة زمانی مشخص بتواند به بازده مطلوب دست یابد. برای سرمایه‌گذاری هوشمندانه و تصمیم‌گیری‌های عاقلانه، صرفا به داشتن سرمایه اولیه و یا مدرک دانشگاهی نیاز ندارید. کلید سرمایه‌گذاری هوشمندانه در تکمیل و اجرای آموخته‌های خود و متخصصان درباره سرمایه و سرمایه‌گذاری است. بنابراین برای موفقیت هر چه بیشتر می‌بایست همواره در حال یادگیری بود. زمانی که تصمیم به سرمایه‌گذاری گرفته‌اید حتی در حجم بسیار محدود، باید بدانید هیچ علم و دانشی در دنیا نمی‌تواند به طور قطعی امنیت یک حوزة سرمایه‌گذاری را مشخص و تضمین کند؛ زیرا مفهوم سرمایه همواره با خطرپذیری همراه و همسو بوده است. از این رو با توسل به آنالیزهای علمی و تجربیات موجود، تلاش کنید تا میزان خطرپذیری به کمترین حد ممکن برسد.
این طبیعی است که در فرایند سرمایه‌گذاری، شما مقداری سرمایه را از دست بدهید. این اتفاق برای اغلب سرمایه‌گذاران باتجربه نیز افتاده است. مهم آن است که اشتباهات خود را بشناسید و از تجربیات گذشتة خود و دیگران درس بگیرید. بنابراین دانستن تاریخچة شکل‌گیری یک صنعت، نحوه کسب و کار و سرمایه‌گذاری پدید آورندگان آن می‌تواند چراغ راه آینده برای سرمایه‌گذاران جدید بوده تا آن‌ها با مشکلات و خطرپذیری کمتری روبه رو شوند.
استراتژی توسعه صنعت پرورش شترمرغ در ایران
پرورش شترمرغ از سال 1378 با تصویب شورای پروتئین کشور آغاز شد. با توجه به تصمیمات این شورا مقرر گردید فعالیت‌های مطالعاتی طی یک دوره شش ساله و به صورت کنترل شده انجام و مورد ارزیابی قرار گیرد و سپس نسبت به توسعه آتی تصمیم‌گیری شود؛ اما به دنبال استقبال گسترده سرمایه‌گذاران داخلی روند آن تغییر و پرداختن به این فعالیت برای کلیه سرمایه‌گذاران در چهارچوب ضوابط تعریف شده آزاد اعلام گردید. در سال 1385 به منظور ساماندهی وضعیت پرورش شترمرغ کمیتة کشوری و تخصصی در این خصوص تشکیل شد و با فعالیت کارگروه‌های تخصصی متشكل از اعضاي دولتي و بخش خصوصي در زمینه مکان‌یابی، بررسی‌های اقتصادی، ضوابط بهداشتی، ضوابط فنی و برنامه‌های آموزشی، نتایج کار به تدوین استراتژی پرورش شترمرغ منجر گردید.
وضعيت موجود
براساس آمار تا پایان سال1392 برای 615 واحد شترمرغ پروانه (تأسیس و بهره برداری) صادر شده است. تمرکز عمدة مزارع پرورشی در استان‌های اصفهان، مرکزی، سمنان، یزد، خراسان، لرستان و تهران است. تقربیا 50 درصد این واحدها دارای پروانه نیمه فعال یا غیرفعال هستند. تخمین زده می‌شود به تعداد واحدهای دارای پروانه واحد غیرمجاز وجود داشته باشد. در حال حاضر جمعيت شترمرغ در سنين مختلف حدود یکصد هزار قطعه برآورد می‌گردد که از این تعداد ده هزار قطعه شترمرغ مولد نیز در مزارع پرورشی نگهداری می‌شوند. پیش بینی می‌شود جمعيت شترمرغ مولد تا پايان برنامه پنجم به 12 هزار قطعه برسد.
چشم انداز توسعه صنعت پرورش شترمرغ درآینده
هم اكنون سودآوري اغلب سرمایه‌گذاران و توليدكنندگان از راه تكثير و خريد و فروش پرنده بوده، اين رشته فعاليت وارد مرحلة بازاريابي و فروش محصولات شده است. فاز بازاريابي و فروش محصولات مرحله حساسي بوده كه با توجه به وضعیت پرورشی مزارع، مسئله مديريت فني و اقتصادي مزرعه از اهميت بالايي برخوردار است. چنانچه توليدكنندگان در بخش پرورش مولدين و پرواري نتوانند مديريت مزرعه را بهبود بخشند، از گردونه كار خارج خواهند شد. بهبود مديريت مزارع مولد با اجراي طرح به‌گزيني باعث كاهش هزينه توليد جوجه يك‌روزه خواهد شد و اين امر باعث رونق بخش پرواربندي با جوجه مناسب و با كيفيت مي‌گردد. از طرفي تقويت تشكل‌هاي توليدي به منظور خريد پرنده كشتاري و بازاريابي محصولات، آيندة اين رشته فعاليت را تضمين مي‌نمايد. توسعه صنايع جانبي براي گوشت، پوست، پر، روغن و ساير فراورده‌هاي جانبی كمك به سودآوري بيشتر توليدكنندگان و اشتغال زايي بيشتر خواهد کرد.
اهداف توسعه صنعت پرورش شترمرغ
- ايجاد تنوع پروتئيني در كشور با عرضه گوشت قرمز با كيفيت بالا (فاقد چربي و كلسترول)
- ايجاد اشتغال با شروع يك رشته فعاليت جديد در كشور
- استفاده از قابليت تكثير بالاي شترمرغ در توليد گوشت و ساير فراورده‌ها
- استفاده از قابليت شترمرغ در استفاده از ضايعات كشاورزي و علوفه در توليد گوشت
- ارتقاء سلامت جامعه با توجه به خصوصيات منحصر به فرد گوشت
- ايجاد كارگاه‌هاي كوچك براي توليد فرآورده‌هايي از توليدات جانبي مانند:پوست، تخم، چربي، پر و ...
- توليد چرم مرغوب و توليد فرآورده‌هاي چرمي باتوجه به شكل منحصر به فرد پوست و ايجادبازار جديد در صنايع چرم سازي كشور؛
- توليد پر و ايجاد صنايع كوچك كه در آن‌ها انواع گردگيرها ساخته خواهد شد.
- ايجاد زمينه براي صادرات فرآورده‌هاي توليدي باتوجه به تقاضاي موجود در دنيا
- ساماندهی تولید از طریق ایجاد زنجیره تولید ( integration).
دانستنی‌های پیش از سرمایه‌گذاری در صنعت شتر مرغ
در فضاهای اقتصادی مثل فضای اقتصادی حاکم بر کشور ما - که نوسانات اقتصادی زیاد است- عموم مردم احساس خوبی به نگهداری پول نقد ندارند و به دنبال گزینه‌هایی برای سرمایه‌گذاری هستند تا بتوانند پول و دارایی‌های خود را به شکلی مولد‌تر و ماندگارتر، تبدیل کنند. گزینه‌های سرمایه گذاری بسیار متعدد هستند و ناگریز نگرانی‌های اقتصادی ما را به تصمیم‌گیری سریع ترغیب می‌کنند. بنابراین لازم است قبل از هر اقدامی برای سرمایه گذاری به دقت جوانب امر را زیر نظر داشته باشید. هر چه بیشتر در مورد راه‌اندازی و کسب و کار پرورش شترمرغ مطلب بدانید، قدرت شما در خلق مجموعه‌ای که پایدار بماند و به سوددهی و رضایت خاطر شما بینجامد، بیشتر خواهد شد. مواظب باشید صرفاً به این علت که کسی به شما می گوید: «کار مطمئنی است» وارد آن نشوید. هر چه اطلاعات بیشتر باشد، زیان کمتر شده، سرمایة اصلی در مدت مشخص برگشت خواهد شد. اگر در این امر جدی هستید و می‌خواهید به هر صورتی سرمایه‌تان را در این رشته به کار گیرید پیش از آن موارد زیر را بررسی نمایید.
1 - هدف از سرمایه‌گذاری را برای خود مشخص کنید. هدف همة ما از سرمایه گذاری یکسان نیست. برخی ممکن است با استفاده از سرمایه‌گذاری در پی حفظ ارزش پول خود باشند، بعضی دیگر ممکن است به دنبال کسب سود قابل توجه باشند، فرد دیگری ممکن است با هدف کاهش ریسک، سعی در کسب فرصت‌های سرمایه‌گذاری باشد، بعضی از افراد نیز به دنبال ایجاد اشتغال برای فرزندان تحصیل‌کرده خود بوده و یا برای دوران بازنشستگی به فکر راه‌اندازی کسب و کاری هستند. بنابراین هدف ورود به این صنعت بسیار مهم و سرنوشت ساز است.
2 - فضایی را که می‌خواهید در آن سرمایه‌گذاری کنید شناسایی نمایید. لازم نیست که همة ما متخصص یک حرفه باشیم تا بتوانیم در آن سرمایه‌گذاری کنیم؛ اما منطقی است که بکوشیم تا حد امکان در آن حوزه مطلع باشیم. سرمایه گذاری به توصیه یک دوست یا همکار یا خویشاوند و یا یک کارشناس، در حرفه‌ای که در آن هیچ تخصصی نداریم می‌تواند زیان‌های غیرقابل جبرانی را به سرمایه‌گذار تحمیل نماید.
3 - توانایی خود را محک بزنید. این حرفه مستلزم حضور دایمی در میدان کار و فعالیت است و به عنوان شغل جانبی و از راه دور مدیریت مزرعه امکان ناپذیر است. حداقل در مراحل ابتدایی این روش ناصحیح است. باید ببینید آیا توانایی حضور در خارج از شهر محل زندگی خود و با فاصله زیاد را دارید؟ آیا می‌توانید به مدت طولانی از محل زندگی خود دور باشید؟ آیا خود را آماده کار کشاورزی و دامپروری می‌دانید؟
- 4 -ببینید به این کار علاقه دارید وبا توانايی‌ها و مهارت‌های خاص شما تناسب دارد. کسب موفقیت در کاری که بدان علاقه‌ای ندارید، بسیار ضعیف است. در صورتی که فکر می‌کنید این حرفه با توانایی‌ها و علایق شما ناسازگار است حتماً باید به فکر ایده دیگری باشید. اما اگر از این کار لذت می‌برید و مهارت کافی برای راه‌اندازی کسب و کار را تحصیل نمودید، می‌توانید در این زمینه برنامه‌ریزی کنید.
- 5 -با دست اندرکاران این حرفه گفتگو کنید و در مورد آن تحقیق و بررسی نمایید. تا آنجایی که می‌توانید تجربیاتی را که سایر سرمایه‌گذاران این حرفه کسب نموده‌اند، به دست آورید و تمامی زوایای کار را برای خودتان روشن کنید. فراموش نکنید تا دانش کافی کسب نکرده‌اید نسبت به سرمایه گذاری اقدام نکنید. لازم است با دست اندرکاران این شغل در منطقه‌ای که قصد سرمایه‌گذاری دارید یا سایر مناطق گفتگو نمایید. اخذ نقطه نظرات تولیدکنندگان و جمع بندی نهایی می‌تواند شما را در تصمیم‌گیری کمک کند.
- 6 - شانس سودآوری کار را تعریف کنید. معمولاً چند ماهی که در بطن کار قرار داشتید، آنگاه می‌توانید نظر دهید که آیا این کار توان سودآوری دارد یا نه؟ برای اطمینان می‌توانید یک تحلیل نقطه سر به سر از ایده اقتصادی‌تان تهیه کنید. این تحلیل به شما در مورد حجم سرمایه مورد نیاز به منظور پوشش هزینه‌ها تا سوددهی پروژه اطلاعات می‌دهد. اگر بتوانید بیشتر از
هزینه‌های نقطه سر به سر اطلاع حاصل کنید آنگاه شما در حاشیه امن قرار خواهید داشت؛ به بیان دیگر کسب و کار شما سود آور خواهد بود.
- 7 - مخاطرات وجزئیات شغل را ارزیابی کنید.بهترین طراحی و برنامه‌ریزی برای هر کسب و کار حتی در مشاغل پر مخاطره که دارای رقبای سرسخت بوده، با افت و خیزهای شدید مالی مواجه‌اند، در معرض انحراف و عدم توفیق قرار
می‌گیرند. هنگام طراحی و برنامه ریزی در مورد ارقام و اعداد، واقع بینانه و هوشمندانه عمل نمایید. متاسفانه خوش خیالی و خواب سود فراوان و باد آورده، برخی از مردم را به انجام کارهایی متقاعد می‌نماید که در مورد آن یا اطلاعاتی ندارند و یا از دانشی کم بهره می‌برند و این قطعاً فرمولی ثابت و حتمی برای شکست است.
- 8 - بازار هدف محصولات را شناسایی کنید و درخصوص ذائقه مصرف کنندگان و بازار پسندی محصولات تولیدی نیاز سنجی کنید. بازار هدف به بخشی از بازار گفته می‌شود که فروشندگان هدف فروش محصول یا خدمات را به آن‌ها ارائه می‌دهند. فرض کنید محصول مورد نظر را هم اکنون تولید کردید، آیا می‌توانید یا می‌دانید چه کسانی خریدار محصولات شما هستند؟ انتخاب بازار هدف یکی ازمهمترین تصمیمات در هر نوع تجارتی به شمار می‌رود. اندازه بازار، نیازهای مشتریان، نرخ رشد بازار و سودآوری معمولاً معیارهایی هستند که تولیدکنندگان برای تعیین بازار هدف در نظر دارند.
- 9 - منطقه و مکانی را که در نظر دارید در آنجا سرمایه گذاری کنید، درست انتخاب کنید. برای انتخاب مکان مناسب به منظور تأسیس مزرعه پرورش شترمرغ حتما بایستی مواردی از قبیل در دسترس بودن امکانات رفاهی مانند: جاده‌های ارتباطی مناسب، نزدیکی برق، آب و... را مد نظر قرار داد و حتی الامکان سعی کرد تا زمین مورد نظر به گونه‌ای انتخاب شود که
سرمایه‌گذار برای آماده‌سازی آن و تهیه امکانات کمترین هزینه را متحمل گردد و به بازار فروش نیز نزدیک باشد.
- 10 - فعالیت‌های خود را قانونی و نسبت به اخذ مجوز اقدام کنید. مجوز گرفتن به حرفه شما جنبه قانونی می‌دهد، کسی
نمی‌تواند معترض شغل و فعالیت شما شود، اعتماد مردم و شرکای تجاری به کار شما بیشتر می‌شود، امکان صادرات تولیدات و واردات مواد اولیه برای شما تسهیل می‌گردد، می‌توانید از تسهیلات و اعتبارات دولتی بهره مند شوید و ... . بنابراین لازم است فعالیت خود را قانونی کنید.
11- ضوابط و دستورالعمل‌های مربوط را جمع آوری نمایید. بدست آوردن ضوابط و دستورالعمل‌های راه اندازی شغل مورد نظر به شما کمک می‌کند زودتر و با هزینه کمتر به هدفتان برسید. همچنین دانستن ضوابط فنی این امکان را برای شما فراهم
می‌سازد تا برآوردی اولیه از هزینه‌های انجام کار داشته باشید.
12- از مشاوران و کارشناسان مجرب و زبده در راه‌اندازی و حین کار استفاده کنید. با توجه به اینکه افرادی هستند که سال‌هاست در فعالیتی مشخص خدمات کارشناسی و مشاوره ارائه می‌دهند، بسیاری از خطاهای احتمالی فرد تازه کار را پیش‌بینی می‌کنند و در مدت زمان کوتاه و با هزینة کمتری می‌توانند محصولات تولیدی شما را به بازار عرضه کنند؛ بنابراین حتماً شما در ابتدا به یک مشاور و متخصص نیازمندید.
دراین مقاله سعی می‌شود سؤالات متداولی که فرد سرمایه گذار برای شروع پرورش شترمرغ در ذهنش شکل
می‌گیرد، مورد بررسی قرار گرفته و حتی الامکان برای مهمترین آن‌ها پاسخی مناسب بیان شود. پرسش‌های زیر ابهاماتی است که اغلب کسانی که می‌خواهند وارد صنعت پرورش شتر مرغ شوند، با آن روبه رو هستند:
- 1- پرورش شتر مرغ با چه اهدافی انجام می‌پذیرد؟
- 2- سیستم پرورش شترمرغ در ایران چگونه است؟
- 3 - کدام مناطق ایران برای پرورش این پرنده مناسب‌تر است؟
- 4 – نحوة دریافت اطلاعات و کارگاه‌های آموزشی پرورش شترمرغ به چه نحوی است؟
- 5 - تشریفات اداری اخذ مجوز پرورش شترمرغ به چه صورت است؟
- 6 – سیاست‌های حمایتی دولت در زمینة پرورش شترمرغ چیست؟
- 7 - ضوابط و دستورالعمل‌های صدور مجوز شترمرغ کدامند؟
- 8 - مهمترین کشورهای فعال در زمینة پرورش شترمرغ کدامند؟
- 9 - خریدار تولیدات شترمرغ چه کسانی هستند؟
- 10- آیا دولت محصولات شترمرغ را خریداری می‌کند؟
- 11- ایران در تولید شترمرغ در دنیا دارای چهسهم و رتبه‌ای است؟
- 12- آیا بازارهای مقصد برای گوشت و فرآورده‌های شترمرغ وجود دارد؟
- 13- مزیت‌های گوشت شترمرغ در مقایسه با سایر پرندگان کدام است؟
- 14- شاخصه‌های فنی و اقتصادی شترمرغ کدامند؟
- 15- بهترین نژاد سازگار با اقلیم ایران برای تولید پوست، گوشت و پر کدام است؟
- 16- جوجه شترمرغ را باید از کجا تهیه کرد؟
- 17- دوره پرواربندی شترمرغ (شترمرغ گوشتی) چند ماه است؟
- 18 - سن بلوغ شتر مرغ در پرنده نر و پرنده ماده برای تولید چند سالگی است؟
- 19 - عمر اقتصادی شترمرغ برای تولید چند سال است؟
- 20 - هر شترمرغ مولد در سال چه میزان تخم و جوجه تولید می‌کند؟
- 21 – شترمرغ‌ها از چه خوراکی برای تغذیه استفاده می‌کنند؟
- 22 - بیشترین هزینه در پرورش شترمرغ مربوط به چیست؟
- 23 - آیا کشتارگاه ویژه‌ای برای شترمرغ در ایران وجود دارد؟
- 24 – شترمرغ‌ها در چه فضایی نگهداری و پرورش داده می‌شوند؟
- 25 - حداقل ظرفیت اقتصادی و حداقل زمین مورد نیاز به چه میزان است؟
- 26 - تجهیزات و تأسیسات مورد نیاز برای پرورش شترمرغ کدام است؟
- 27 - هزینه راه‌اندازی یک واحد پرورش شترمرغ شامل چه مواردی بوده و به چه میزان است؟
- 28 – هزینة قیمت تمام شده برای تولیدات شترمرغ چگونه محاسبه می‌شود؟
- 29 – نقشه‌های جانمایی تأسیسات پرورش شترمرغ به چه صورت است؟
- 30 - فواصل و حریم‌های قانونی در داخل و خارج از مزرعه پرورش شترمرغ به چه صورت است؟
استفاده از سیلاژ در تغذیه شترمرغ
سیلاژ و سیلو چیست؟
سیلاژ به گیاهان سبز و آبدار تخمیر شده در شرایط اسیدی و بدون اکسیژن اتلاق می‌شود. به عبارت دیگر سیلاژ، ماده‌ای است که توسط تخمیر کنترل شده یک گیاه با رطوبت زیاد تولید می‌شود. سیلو کردن نام این فرآیند است که به وسیله آن، برخی از غذاهای دام در محلی محفوظ و حتی المقدور بدون هوا، تحت تخمیر قرار گرفته و نگهداری می‌شوند و محل انجام آن را سیلو می‌گویند که از کلمه یونانیSiros به معنای چاله یا گودالی درون زمین برای ذخیره ذرت گرفته شده است.
انواع سیلو
انواع سیلوهایی که برای تخمیر علوفه به کار می‌روند بسیار متفاوت هستند. سیلوهای تجاری را می‌توان به هفت گروه اصلی تقسیم‌بندی نمود: 1- سیلوهای کومه‌ای بدون دیواره نگهدارنده، 2- سیلوهای برجی، 3- سیلوهای رو زمینی دیواردار، 4-سیلوهایی با دیواره‌های قابل انعطاف، 5- سیلوهای خلائی، 6- سیلوهای پلاستیکی سوسیسی شکل، 7- سیلوهای به شکل بسته‌های بزرگ
سیلاژ می‌تواند از گیاهان متنوع و زیادی ساخته شود. تعدادی از آن‌ها منحصراً به منظور تهیه سیلاژ کشت می‌گردند، اما برخی دیگر به علت مازاد بر احتیاج فوری سیلو می‌شوند.
گرامینه‌ها
گرامینه‌ها از معمول‌ترین گیاهان برای نگهداری به صورت سیلاژ هستند که به عنوان مثال می‌توان به علف باغی اشاره کرد.
غلات
ذرت مشهورترین گیاه گروه غلات است که به منظور تهیه سیلاژ مورد استفاده قرار می‌گیرد.
جو نیز در بخش‌هایی از جهان که شرایط آب و هوایی برای رویش ذرت مناسب نیست به عنوان یک گیاه غله‌ای جایگزین، جهت سیلاژ کشت می‌شود.
سورگوم به عنوان یک گیاه برای تهیه سیلاژ در مناطق خشک‌تر استفاده می‌شود چرا که در این مناطق گیاه سورگوم به خشکسالی و برخورداری آن از دوره طولانی کشت در شرایط با بارندگی کم حائز اهمیت است.
چاودار، گندم، یولاف و برنج نیز به طور موفقیت‌آمیزی سیلو شده‌اند.
لگوم‌ها
همواره لگوم‌ها به عنوان یک گروه مهم از گیاهان در تغذیه دام‌ها مورد توجه قرار گرفته‌اند. در میان لگوم‌ها معمول‌ترین آن‌ها یونجه، شبدر قرمز و شبدر سفید، اسپرس، باقلا و ... هستند که به منظور تولید علوفه، کشت می‌شوند.
سایر نباتات و محصولات فرعی گیاهان
آفتابگردان به عنوان یک گیاه جهت سیلاژ در بسیاری از بخش‌های دنیا به طرز موفقیت‌آمیزی کشت می‌شود.
سیب زمینی را می‌توان به صورت پخته و یا خام سیلو کرد.
بخش هوایی چغندر، در گذشته تهیه سیلاژ از قسمت‌های هوایی چغندر غیرمعمول بود زیرا تهیه سیلاژ با کیفیت مطلوب به علت دشواری تهیه مواد عاری از خاک و گل یک عامل محدود کننده بود، معرفی ماشین‌های برداشت چند ردیفه امکان برداشت سریع قسمت‌های فوقانی را با حداقل آلودگی با خاک فراهم ساخت.
باقیمانده‌های فیبری نیز اخیراً برای تهیه سیلاژ مورد توجه قرار گرفته‌اند که البته بعد از استخراج پروتئین از گیاهان سبز صورت می‌گیرد.
اهمیت سیلاژ
به دلیل خشکسالی‌های اخیر و حتی پیشتر، باتوجه به اقلیم جغرافیایی و شرایط آب و هوایی و قرارگرفتن فلات ایران در ناحیه خشک و نیمه خشک، مراتع و علفزارهای انبوه با دسته‌های متنوع و خوشخوراک گیاهی از دسترس دامپروری خارج شده است. لذا بخش عمده غذای دام را کاه و کلش و یونجه تشکیل می‌دهد.
با توجه به سنجش ارزش هر محصول به نسبت میزان آب مصرفی در راستای تولید آن در دامپروری نیز که بخش عمده‌ای از هدر رفت آب را شامل می‌شود، اقتصاد آب نهادینه شود. براساس سیاست‌های موجود در ایران، آب ارزش واقعی خود را در قیمت‌گذاری و اقتصادی کشور ندارد.
استفاده از محصولات به صورت خام و حداقل فرآوری، خود بخشی است که می‌تواند از هدر رفت آب جلوگیری کند و باتوجه به اهمیت اقتصاد آب محصولاتی تولید کنیم که هدر رفت آب در آن‌ها کمتر بوده است. استفاده از مواد خوارکی به صورت خام می‌تواند بخشی از آب مورد نیاز دام را توسط خوراک تامین کند و میزان مصرف آب را کاهش دهد. بدین شکل این موضوع حائز اهمیت است که جهت فرآوری ماده خوراکی و تولید یک ماده خوراکی خشک باید تمام آب آن گرفته شود که این فرآوری خود نیاز به آب دارد و از طرف ديگر مصرف مواد خوراکی به صورت ماده خشک باعث افزایش مصرف آب در دام می‌شود. در این حالت هدر رفت آب از دو سو صورت می‌گیرد که باعث افزایش قیمت نهاده و همچنین افزایش قیمت تمام شده گوشت یا فرآورده پروتئینی متناسب با اقتصاد آب می‌شود.
در این میان توجه به قابلیت هضم ماده خوراکی نیز از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
سیلاژ ذرت علوفه‌اي بسته‌بندی شده با ارزش غذایی بالاتر و بدون فساد، دارای ماده خشک مناسب، بدون افت پس‌آب و بدون از دست رفتن ماده خشک، تخمیر مناسب بدون سوختگی و بدون مواد سمی و کپک‌زدگی، اقتصادی‌ترین انتخاب برای بهره‌وری و سودآوری واحدهای دامداری محسوب می‌شود.
استفاده از سیلاژ در تغذیه شترمرغ
سیلاژ بسته به این که از چه نوع ماده خوراکی تهیه شود می‌تواند مواد مغذی متغیری داشته باشد ولی آن چه که در ایران بیشتر استفاده می‌شود سیلاژ ذرت است. این ماده خوراکی دارای انرژی فراوانی است که می‌تواند جایگزین دو بخش اساسی در جیره شترمرغ باشد یعنی هم می‌تواند نقش تامین فیبر جیره را بر عهده داشته باشد که جایگزین مناسبی برای یونجه است و هم تامین انرژی که می‌تواند جایگزین مناسبی برای غلات در جیره باشد به خصوص در زمانی که قیمت غلات افزایش می‌یابد که می‌تواند بازده اقتصادی را افزایش دهد و در کاهش هزینه‌های خوراک نقش به سزایی ایفا نماید. اثر دیگر سیلاژ افزایش خوش‌خوراکی جیره می‌باشد.
مروری بر تحقیقات صورت گرفته استفاده از سیلو در تغذیه شترمرغ
- در مطالعه ای که در سال 2009 توسط dube و همکاران در زیمباوه صورت گرفت. تعداد 60 قطعه پرنده 5 ماهه با میانگین وزن 55 کیلوگرم در داخل دو گروه 30 قطعه ای مورد ارزیابی قرار گرفتند. گروه اول فقط با جیره رشد بدون سیلو و گروه دوم با 1 نسبت جیره رشد و 2 قسمت سیلو تغذیه شدند. پارامترهایی که ارزیابی شدند شامل: مصرف خوراک، سرعت رشد و ضریب تبدیل بود. دوره این آزمایش 70 روز بود و پرندگان به فاصله هر 14 روز وزن کشی شدند.
نتایج این آزمایش در جدول شماره 1 قابل مشاهده است و مشخص گردید که تفاوت معنی‌داری میان این دو جیره در پارامترهای مورد بررسی وجود ندارد ولی در مجموع نتایج به دست آمده از گروهی که جیره همراه سیلاژ دریافت کردند به نسبت گروه تغذیه شده با جیره معمولی، بالاتر بود.
جدول 1. پارامترهای مورد بررسی شترمرغ‌های تغذیه شده با جیره معمولی و جیره همراه با سیلو
| پارامتر نوع جیره |
جیره معمولی |
جیره معمولی + سیلاژ |
| وزن نهایی بعد از دوره 70 روزه آزمایش |
01/1±13/79 |
97/0±08/83 |
| کل افزایش وزن |
91/0±83/23 |
98/0±58/26 |
| متوسط افزایش وزن روزانه |
01/0±38/0 |
02/0±42/0 |
| مصرف خوراک |
4/0±41/2 |
34/0±84/3 |
| ضریب تبدیل |
43/0±37/6 |
32/0±73/5 |
- در آزمایش دیگری که توسط ساموئل لوزانو و همکاران (2008) انجام شد، اثر سیلاژ ذرت در قابلیت هضم جیره‌های شترمرغ مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی 4 جیره مختلف با درصدهای مختلف از سیلو مورد بررسی قرار گرفتند (جیره A: بدون سیلاژ، جیرهB: 10 درصد سیلاژ، جیره C: 20 درصد سیلاژ و جیره D: 30 درصد سیلاژ) که مواد مغذی در تمام این جیره‌ها یکنواخت در نظر گرفته شد. در مجموع تفاوت قابل ملاحظه‌ای میان جیره‌های مختلف در میزان مصرف خوراک، افزایش وزن یا ضریب تبدیل مشاهده نشد. هر چند وجود سیلوی ذرت در جیره‌ها عملکرد بهتری در استفاده از پروتئین و بخش‌های فیبری خوراک را نشان داد. هزینه جیره نیز با افزایش سطح سیلاژ ذرت در جیره کاهش پیدا کرد. نتایج این آزمایش نشان داد که استفاده از سیلاژ ذرت در جیره شترمرغ‌ها می‌تواند بازده تکنیکی و اقتصادی را افزایش دهد.
- در آزمایش دیگری که توسط بوورا و همکارن (2001) صورت گرفت، قابلیت هضم سیلاژ ذرت در شرایط آزمایشگاهی مورد بررسی قرار گرفت. در این بررسی قابلیت هضم یونجه هم اندازه‌گیری شد و مطابق نتایجاین آزمایش، قابلیت هضم سیلاژ ذرت 82/63 درصد و یونجه 5/55 درصد برآورد شد.
مواردی که در استفاده از سیلاژ در تغذیه شترمرغ اهمیت دارد:
موردی که باید در استفاده از سیلاژ در نظر گرفته شود کیفیت سیلاژ است که باید محتوی رطوبت و سطح کربوهیدرات‌های قابل تخمیر در آن در نظر گرفته شود.
میزان ماده خشک مطلوب سیلاژ ذرت معمولا 33 درصد در نظر گرفته می‌شود ولی این میزان بین 25 تا 35 درصد متغیر است. متاسفانه در ایران به دلیل عدم آگاهی درست از نحوه سیلو کردن این میزان ماده خشک در سیلاژ به دست نمی‌آید که به نسبت آن نیز سایر مواد مغذی کاهش می‌یابد (در ایران حدود 20 درصد ماده خشک در سیلوهای زمینی به دست می‌آید). مشکلی که در این‌جا ایجاد می‌شود این است که با افزایش رطوبت سیلو دام باید مقدار بیشتری از سیلاژ را برحسب ماده خشک مصرف کند تا به سطح یکسانی از مواد مغذی در مقایسه سیلاژ با رطوبت کمتر برسد. این خود دلیلی بر محدودیت در استفاده از سیلاژ در شترمرغ می‌شود چرا که حجم دستگاه گوارش شترمرغ اجازه استفاده از خوراک را تا میزان مشخصی می‌دهد. با یک مثال ساده این مورد را شفاف می‌سازیم:
چنانچه دو جیره را در نظر بگیرید که در هر دو، سیلاژ ذرت به میزان 20 درصد استفاده شده است در یکی سیلاژ ذرت با ماده خشک 33 درصد و در دیگری سیلاژ ذرت با ماده خشک 27 درصد استفاده می‌شود، حال برای رسیدن به فراهمی یکسانی از مواد مغذی باید شترمرغ از هر کدام به شکل زیر استفاده کند.
| جیره |
نوع ماده خوراکی |
ماده خشک (درصد) |
درصد در جیره برحسب as fed |
درصد در جیره برحسب 100 درصد ماده خشک |
| 1 |
سیلاژ ذرت |
33 |
20 |
6/60 |
| کنسانتره |
90 |
80 |
8/88 |
| 2 |
سیلاژ ذرت |
27 |
20 |
74 |
| کنسانتره |
90 |
80 |
8/88 |
این جدول نشان می‌دهد، چانچه در یک کیلوگرم جیره 200 گرم سیلاژ ذرت با ماده خشک 33 درصد استفاده شود برای رسیدن به ماده مغذی یکسان برحسب ماده خشک باید 606 گرم سیلاژ در جیره استفاده گردد ولی اگر رطوبت سیلاژ ذرت افزایش پیدا کند و ماده خشک آن به 27 درصد برسد باید 740 گرم سیلاژ استفاده شود تا جایگزین ماده مغذی یکسان شود یعنی کاهش 6 درصدی در ماده خشک سیلاژ سبب افزایش 4/13 درصدی مصرف سیلاژ می‌شود. حال اگر در نظر بگیریم که شترمرغی روزانه 2 کیلوگرم خوراک نیاز داشته باشد باید برای جیره اول 1212 گرم سیلاژ و 1776 گرم کنسانتره استفاده شود و برای جیره دوم باید 1480 گرم سیلاژ و 1776 گرم کنسانتره استفاده کند (ماده خشک کنسانتره 90 درصد در نظر گرفته شده است). چنانچه کیفیت سیلاژ پایین‌تر باشد که به نوبه آن ماده خشک کاهش می‌یابد باعث می‌شود تا محدودیتی در شترمرغ برای استفاده از جیره ایجاد شود چون ظرفیت دستگاه گوارش شترمرغ محدود است.
میزان و نوع کربوهیدرات قابل تخمیر موجود در سیلو بسیار مهم است. این مورد مشخص می‌سازد که pH سیلاژ در طی دوره تخمیر به چه میزان کاهش می‌یابد و نوع اسید چرب فرار غالب در سیلو کدام است. تا جای ممکن باید سعی شود pH سیلاژ به 4 کاهش یابد چون تحت این شرایط باکتری‌های مضر از قبیل کلستریدیوم‌ها و انتروباکترها قابلیت رشد نداشته و جمعیت باکتری‌های تولید کننده اسید لاکتیک به حداکثر می‌رسد. افزایش سطح کلستریدیوم‌ها مشکلات گوارشی را در شترمرغ‌ها افزایش می‌دهد.
یکی دیگراز مشکلاتی که در استفاده از سیلو وجود دارد که به خصوص در سیلوهای زمینی مشاهده می‌شود نفوذ هوا به بخشی از سیلو و در نتیجه قارچ و کپک‌زدگی سیلو است که باعث افزایش دور ریز سیلو شده و در برخی موارد که امکان جداسازی مناسب آن موجود نیست باعث می‌گردد توسط دام استفاده شود که این عامل خود در شترمرغ باعث بروز مسمومیت پرنده می‌گردد. از جمله می‌توان به زیرالنون اشاره کرد که در سیلوی ذرت به همراه سایر توکسین‌ها وجود دارد. جهت کاهش ضایعات اکسیداسیونی در سیلاژ توصیه می‌شود از سیلوهای بسته‌بندی شده که در ابعاد و حجم‌های مختلف موجود هستند، استفاده گردد.
سطح نیتریت و نیترات موجود در سیلاژ ذرت نیز دارای اهمیت می‌باشد که بستگی به نحوه سیلو کردن و مرحله رشد گیاه سیلو شده دارد. افزایش سطح نیتریت و نیترات می تواند اثرات منفی بر روی رشد شترمرغ داشته باشد.
یکنواختی سیلاژ نیز در تغذیه شترمرغ اهمیت به سزایی دارد چرا که تغییرات کوچک در جیره شترمرغ به خصوص در سنین پایین‌تر منجر به بروز مشکلات گوارشی عدیده‌ای می شود که جبران ناپذیر است.
اندازه قطعات سیلاژ در شترمرغ به نسبت سن آن از اهمیت به سزایی برخوردار است چرا که بزرگ بودن اندازه قطعات سیلاژ می‌تواند منجر به انباشتگی در شترمرغ‌ها در سنین پایین شود. اندازه معمول قطعات سیلاژ ذرت در ایران 5/2 – 2 سانتیمیتر است. این اندازه برای شترمرغ با سن بالای 6 ماه مناسب می‌باشد. برای سنین پایین‌تر نیاز است اندازه قطعات را کوچک‌تر در نظر گرفت. البته برای شترمرغ‌ها باید غلاف میانی ذرت را نیز در نظر گرفت که این بخش از سیلاژ در صورت کوچک نبودن سایزش می‌تواند برای پرنده مشکل ساز باشد.
نحوه مخلوط کردن سیلاژ با کنسانتره
جهت مخلوط کردن سیلاژ با کنسانتره می‌توان به دو شکل عمل کرد:
- ابتدا می‌توان تمام بخش‌های کنسانتره و یونجه را مخلوط کرده و سپس خروجی میکسر را با سیلاژ توسط بیل به طور کامل مخلوط کرد.
- می‌توان بعد از ریختن بخش کنسانتره‌ای خوراک در آخور، سیلاژ را در روی بخش کنسانتره‌ای در آخور ریخت.
مزایای تغذیه‌ای سیلاژ ذرت
میزان نشاسته آن تقریبا بالا بوده، اما میزان پروتئین آن کم است. میزان ماده خشک مناسب آن 30 درصد است. به طور طبیعی میزان موادمعدنی و عناصر کمیاب در آن کم است. مخلوط نمودن ذرت سیلویی و علوفه‌های دیگرباعث تحریک مصرف ماده خشک می‌شود.
رنگ/بافت
ماده الیافی قهوه ای، زرد یا سبز
سیلاژ مناسب چیست؟
روش‌های گوناگونی برای تولید سیلاژ ذکر گردید ولی معایبی در برخی از این روش‌ها وجود دارد که گاها منجر به هدر رفت سرمایه و از دست رفتن آب می‌شود و اقتصاد آب را نيز به شکلي تحت شعاع قرار می‌دهد. این موارد بیشتر در سیلوهای زمینی دیده می‌شود.
- در سیلوهای زمینی و رایج، اغلب با توجه به شدت و ضعف مدیریت، فراهم نمودن و به اصطلاح بستن سیلو و شرایط آب و هوایی منطقه و شرایط نگهداری و استفاده از آن، سیلاژ از 30 تا 40 درصد افت کرده و از بین خواهد رفت، که این خسارت بسیار بزرگی محسوب خواهد شد. برخی از این معایب عبارتند از:
- عدم رعایت بهداشت درسیلوهای سنتی :
الف ) در هنگام راه‌اندازی سیلو برای پرس کردن و خارج کردن هوا از سیلو از ماشین‌های سنگین مانند لودر و انواع تراکتورها استفاده می‌شود که باعث وارد شدن آلودگی‌ها توسط چرخ‌ها به داخل سیلاژ ذرت علوفه‌ای می‌شود.
ب ) همچنین در هنگام برداشت از سیلوی ذرت علوفه‌ای عدم امکان تفکیک کامل قسمت‌های کپک و قارچ زده با قسمت‌های سالم ذرت علوفه‌ای، باعث به خطر افتادن سلامت دام می‌شود.
- از دست رفتن شیرابه، عصاره و مواد مغذی ذرت علوفه‌ای سیلو شده
- عدم امکان پرس کردن حاشیه سیلوی ذرت علوفه‌ای و در نتیجه هدر رفت تمامی حاشیه سیلوی ذرت علوفه‌ای
- دور ریختن لایه‌ای به قطر 10 سانتیمتر از روی ذرت علوفه‌ای در هر برداشت ازسیلوی ذرت علوفه‌ای به دلیل رسیدن هوا، کپک و قارچ زدن ذرت علوفه‌ای آن قسمت
- عدم بدست آمدن یک سیلوی ذرت علوفه‌ای یکنواخت
- عدم رعایت بهداشت در مراحل راه‌اندازی و بهره‌برداری از سیلو
- مشکلات نگهداری و بهره‌برداری از سیلوی ذرت علوفه‌ای
- هزینه‌های بالای احداث و راه‌اندازی سیلوی ذرت علوفه‌ای
در خصوص هدر رفت شیرابه و پس‌آب سیلاژ باید به این موضوع اشاره کرد که کنترل مسیر خروجی پس‌آب سیلاژ نیز می‌توان آن را برای تغذیه دام استفاده کرد که البته نیاز به سرمایه‌گذاری بیشتری در حین ساخت سیلو است. در مطالعاتی که در سایر دام‌ها از قبیل گاو و گوسفند انجام شد استفاده از پس‌آب سیلو باعث افزایش مصرف خوراک شد.
یکی از مواردی که از معایب پس‌آب سیلاژ است فاسد شدن سریع آن است.
در سیلوهایی که به شکل سوسیسی و بسته‌بندی هستند تمامی این موارد کاهش می‌یابد. مهمترین اثر آن کاهش پس‌آب است که هم آب را از دسترس دام خارج می‌سازد و هم بخش اعظم مواد مغذی را از سیلاژ خارج می‌سازد.
تاثیر تغذیه بر روی کیفیت پوست و درآمد نهایی شترمرغ
صنعت جهانی شترمرغ همواره با چالش‌های زیادی مواجه بوده است. همگام با افزایش قیمت محصولات، ارزش تولیدات 20 تا 30 درصد افزایش می‌یابد و از آنجائی که 70 درصد از هزینه‌ها را خوراک شامل می‌گردد لذا نقش تغذیه در کاهش هزینه‌ها و تولید محصول با کیفیت از اهمیت ویژه‌ای برخوردار است.
در شرایط عادی درآمد حاصل از هر شترمرغ تقریبا 65% از پوست، 30 درصد از گوشت و 15 درصد از پر است. البته این نسبت‌ها دائما بین گوشت و پوست متغیر بوده و عواملی همچون تقاضای جهانی برای پوست بر آن موثر است.
از آنجائی که كیفیت پوست نقش مهمی را در سهم درآمد تولید کننده ایفا می‌نماید لذا تغذیه هم بایستی با توجه به دستیابی به بالاترین کیفیت پوست معطوف گردد و در حداقل زمان ممکن و با حداقل خوراک مصرفی تولید مناسبی حاصل شود. بقا و پایداری این صنعت نیازمند یک رویکرد علمی تغذیه مناسب است.
استفاده از توانایی شترمرغ در هضم مواد فیبری یک ضرورت در جهت سودآوری این حرفه به شمار می‌رود. کسب تولید نهایی در کوتاه‌ترین زمان و با بیشترین بازده، مورد انتظار تولیدکنندگان است. اما صنعت شترمرغ هنوز برای دستیابی به این مرحله علمی ضعیف است و برای بقای اقتصادی تولیدکنندگان با مشکلات فراوان مواجه می‌باشد.
شیوه تغذیه شترمرغ با توجه به شاخص‌های زیر تعیین می‌گردد:
- توان ژنتیکی پرنده
- ضریب تبدیل غذایی
- اهمیت کیفیت تولید و تامین انتظار خریداران نهایی
- دسترسی به نهاده‌ها، مرتع، سیلو و قیمت خرید
- شرایط آب و هوایی
- مرحله بازاریابی (فروش جوجه، پرندگان کشتاری یا برنامه برای آینده مولدین مزرعه)
- هدف نهایي وزن کشتار یا سن یا ترکیب هردو براساس نیاز فرآوری کننده
- شیوه مدیریت
- درآمد نهایی مورد انتظار از محصولات نهایی
1- توان ژنتیکی پرنده
هریک از سویه‌های شترمرغ از توان ژنتیکی خاصی برای رشد برخوردار است که منحنی رشد نامیده می‌شود. لذا تغذیه شترمرغ بر این اساس باید برنامه‌ریزی گردد تا با کاهش رشد یا افزایش چربی مواجه نگردیم.
2- ضریب تبدیل غذایی
ضریب تبدیل در شترمرغ عبارتست از مقدار خوراکی که شترمرغ برای تولید یک واحد رشد اعم از پر، گوشت، پوست و اسکلت نیاز دارد (مقدار خوراك مصرفي براي حصول يك كيلوگرم وزن زنده). لذا نوع تغذیه برای استفاده حداکثر از توان ژنتیکی شترمرغ با حداقل خوراک مصرفی از اهمیت ویژه برخوردار است.
ضریب تبدیل غذایی در شترمرغ در سنین مختلف با تاکید بر کیفیت پوست
| تا شش ماهگی |
8/2- 4/2 کیلوگرم خوراک برای تولید 1 کیلوگرم وزن زنده |
| ده ماهگی |
5/4 - 4 کیلوگرم خوراک برای تولید 1 کیلوگرم وزن زنده |
| یازده ماهگی |
8/5- 2/5 کیلوگرم خوراک برای تولید 1 کیلوگرم وزن زنده |
| دوازده ماهگی |
5/6- 8/5 کیلوگرم خوراک برای تولید 1 کیلوگرم وزن زنده |
در سن شش ماهگی حداقل وزن مورد انتظار 70 کیلوگرم است. از آنجائی که پس از سن 6 ماهگی ضریب تبدیل خوراک بشدت افزايش می‌یابد. لذا ضرورت دارد برای دستیابی به حداکثر رشد و بهره‌وری کامل از توان ژنتیکی پرنده از جدول فوق پیروی نمود.
تحقیقات اخیر نشان‌دهنده حداکثر توسعه ماهیچه‌ها در سن 7 تا 8 ماهگي می‌باشد. لذا تغذیه صحیح پرنده برای دستیابی به حداکثر توان تولید گوشت بخصوص تا سن شش ماهگی از اهمیت ویژه برخوردار است. بعد از سن 8 ماهگی، افزایش حجم بدن با هدف افزایش ضخامت پوست بدون ذخیره چربی در محوطه شکمی و زیر پوستی است. وجود چربی اضافی نشانگر عدم بالانس جیره غذايي بوده که از ارزش کمی برخوردار است و در مراحل دباغی مشکلاتی را ایجاد می‌نماید.
3- اهمیت کیفیت تولید و تامین انتظار خریداران نهایی
در برنامه تغذیه، تامین انتظار بازار از محصول نهایی الزامی است. در ذیل برای تولید هریک از محصولات، کیفیت‌های مورد انتظار بازار شرح داده شده است.
الف- تولید پوست
مهمترین عوامل موثر بر کیفیت پوست بشرح ذیل است:
-- اندازه پوست
-- چگونگی رشد فولیکول‌های پوست، کوچک به بزرگ
-- ضخامت پوست
-- نحوه توزیع فولیکول‌ها بر روی پوست (تعداد در هر دسی مترمربع)
-- عاری بودن از خراش و صدمه پوست
-- عاری بودن از سایر زائده‌ها
این ویژگی‌ها خود متاثر از برخی عوامل مانند سن کشتار، نوع تغذیه، مدیریت و نیز گونه شترمرغ می‌باشد.
اندازه پوست
اندازه پوست مطابق با حجم بدن و ناشی از تغذیه مناسب و بدون انباشت چربی اضافی در محوطه شکمی و زیر پوست می‌باشد. با اجرای برنامه غذایی مطابق با توان ژنتیکی پرنده، در پایان سن 9 ماهگی لاشه از کیفیت مناسبی برخوردار خواهد شد.
شترمرغ سیاه آفریقای در پایان دوره پروار وزنی معادل 90 تا 95 کیلو گرم دارد. از نظر اقتصادی افزایش وزن بیشتر محدودیت داشته و چاقی بیشتر هزینه‌های پرورش را افزایش خواهد داد. افزایش وزن بیشتر در شترمرغ مستلزم زمان بیشتر با صرف هزینه بالاتر می‌باشد. زیرا برای تولید هر کیلوگرم گوشت باید خوراک بیشتری مصرف گردد. در صورتی‌که پرنده از تغذیه مناسب برخوردار نباشد تنها وسیله برای دستیابی به اندازه رضایت بخش پوست، طولانی کردن دوره پایانی پرورش می‌باشد.
توسعه فولیکول ها و تاثیر آن بر روی کیفیت پوست
از نگاه سنتی، بسیاری از فرآوری کنندگان پوست، اندازه فولیکول‌ها را با سن پرنده در ارتباط می‌دانند و از تولیدکنندگان درخواست می‌شود که شترمرغ‌ها را در سنین بالاتر کشتار نمایند تا از دستیابی به فولیکول‌های بزرگتر بر روی پوست اطمینان حاصل نمایند. در این حالت، دوره‌های طولانی نگهداری نیاز بوده و لذا غذای بیشتری مصرف شده، هزینه‌های جانبی افزایش یافته، دوره درآمد طولانی شده و ریسک صدمات به پر و پوست افزایش می‌یابد. بطور سنتی بیشتر شترمرغ‌ها در آفریقای جنوبی در سن14 ماهگی كشتار می‌شوند و تنها علت آن دستیابی به رشد کامل فولیکول با هدف افزایش کیفیت پوست بوده است.
تحقیقات اخیر نشان می‌دهد که اندازه فولیکول‌ها و سرعت توسعه آن‌ها می‌تواند بطور موفقیت آمیز با تامین اسیدآمینه‌هاي سولفوره (اسیدآمینه‌های اساسی) توسعه یابد. در یک طرح آزمایشی محدود کردن اسیدآمینه‌هاي سولفوره در سن 5/5 تا 7 ماهگی بطور قابل ملاحظه‌ای از توسعه فولیکول‌ها جلوگیری نمود. در صورت محرومیت یا کمبود خوراک پرنده از اسیدآمینه‌هاي سولفوره، رشد کامل و توسعه پرها نمی‌تواند تا 12 ماهگی کامل گردد. این تاکید برآن دارد که جیره شترمرغ در تمام سنین و مراحل رشد باید از بالانس خوبی برخوردار باشد.
مهمترین نقش اسید آمینه‌هاي (متیونین و سیستین) در رشد پرها به قرار زیر است:
-افزودن بر سرعت بلوغ پرها و یکنواختی پرهای بالغ
-افزودن ضخامت پایه پرها که نهایتا بطور مستقیم با اندازه فولیکول‌ها مرتبط است.
-افزایش طول پرها
-افزایش تراکم پرها و در نتیجه حفاظت بیشتر پوست در مقابل خراش و صدمه
-افزایش طول کرک پرها و مجددا حفاظت بیشتر پوست در مقابل خراش و صدمه
-به بلوغ رسیدن پرهای بیشتر، در نتیجه توسعه بیشتر فولیکول‌ها در تمام قسمت‌های پوست
-افزایش زیبایی ظاهری کیفیت پرها و در نتیجه افزایش ارزش پرهای چیده شده
آخرین تحقیقات سیلیرز در سال 2002 نشان می‌دهد تفاوت معنی‌داری در توسعه فولیکول‌ها در بین پرندگان کشتاری که به اندازه نیاز مواد مغذي دریافت نموده‌اند، در سن 9 تا 12 ماهگي مشاهده نشد. هزینه‌های بالای پرورش از 9 ماهگی به بعد با مصرف متوسط 75 کیلوگرم خوراک در ماه نمایان می‌گردد. بدست آوردن سایز مناسب پوست در حجم بدن پرنده در وزن 95 کیلوگرم از شترمرغ سیاه آفریقایی به راحتی در سن 9 ماهگی قابل دستیابی است. بطور خلاصه شترمرغ باید سایز مورد رضایت و رشد و توسعه مناسب فولیکول‌ها را در سن حداکثر 10 ماهگی با تغذیه و مدیریت مناسب و حفظ سلامتی حیوان بدست آورد.
ضخامت پوست
بعضی از فرآوری کنندگان پوست از پارگی پوست پرندگان جوان بهنگام مراحل دباغی شکایت دارند. بطور سنتی، علت به دلیل جوانی پرنده نسبت داده می‌شد.
هرچند تحقیقات به وسیله سیلیرز در سال 2002 دلالت بر این دارد که ضخامت پوست می‌تواند با تامین اسيدآمينه‌ها و مواد معدنی كم مصرف توسعه یابد. کشتار شترمرغ در سن 9 تا 10 ماهگی می‌تواند پوست‌های با دوامی را با استفاده از جيره بالانس شده در اختیار پرورش دهنده قرار دهد.
عدم رشد یکنواخت فولیکول‌ها
معمولا فولیکول‌ها در 4 منطقه از بدن توزیع شده‌اند که 3 منطقه آن در بین خط میانی پوست و چهارمی در ناحیه خطوط بیرونی شاه پره است. دباغ‌ها اغلب گوناگونی در اندازه فولیکول‌ها در این محل‌ها را تجربه کرده‌اند. در برخی نمونه‌ها در این مناطق محل‌های کوچکی بدون فولیکول هم دیده شده است.
دباغ‌ها به اشتباه علت را سن پایین شترمرغ قلمداد نموده و از این مسئله شکایت دارند. در حالی‌که تحقیقات سیلیرز در سال 2002 روشن ساخت که وجود پرهای جوجه‌گی که هرگز ریخته نشده، فرصت را برای جایگزینی و توسعه پرهای بالغ فراهم ننموده است. در این نواحی پرها هرگز توسعه نیافته و سایز فولیکول و توسعه آن‌ها که بطور مستقیم به ضخامت پایه پرهای جوجه و توسعه پرهای بالغ با تامین میزان اپتیمم اسیدهای آمینه گوگرد دار و مواد معدنی کمیاب تحریک می‌گردد.
کیفیت پوست با تغذیه صحیح شترمرغ براساس نیاز تغذیه‌ای و ژنتیکی آن بدست می‌آید.
اتساع پوست
اتساع و برآمدگی پوست عوارضی هستند بر روی مناطقی از پوست که اصولا نازک‌تر از سایر مناطق پوست هستند مشاهده می‌گردد. بدیهی است این موارد ناشی از شکستگی بافت پوست بوده و در طول خط عمودی پوست دیده می‌شوند.
شترمرغ هم مانند هر حیوان دیگر یک الگوی رشد دارد که بر اساس آن پرنده در حد توان ژنتیکی خود رشد می‌کند. این رشد به آهستگی شروع می‌شود و در 3 ماهگی به بعد سریعتر است و بین ماه‌های 5 تا 6 ماهگی بیشتر است. با افزایش سن از 9 ماهگی سرعت رشد بتدریج کاهش می‌یابد تا اینکه سرانجام به وزن ثابت برسد که همان بلوغ جسمی پرنده است.
اگر در سنین اولیه جوجه با کاهش رشد مواجه گردد، در سنین بالاتر با افزایش غذای کنسانتره، رشد جبرانی می‌تواند حاصل شود و کاهش رشد جبران گردد. در این شرایط وقتی میزان رشد از منحنی رشد نرمال فاصله بگیرد چربی غیر طبیعی و اضافی در سطح شکمی ممکن است ایجاد گردد.
با رسیدن به بلوغ جسمی، پوست بتدریج ضخیم‌تر و محکم‌تر می شود، اما قابلیت ارتجاعی آن کاهش می‌یابد. اندازه غیر طبیعی حجم بدن و اندوخته چربی طی مراحل آخر رشد ممکن است کشیدگی‌های ناخواسته‌ای به صورت آسیب پوستی که منطقه اتساع نامیده می شوند ایجاد کند.
این عوارض در شرایط نقصان عناصر کم مصرف و توام با تغذیه نامتعادل در اواخر دوره پرورش بسیار برجسته‌تر می‌شوند. علاوه بر این زمانی که پرنده از مرتع استفاده می‌کند و کنسانتره بدون افزودنی‌های کافی در اختیارش قرار داده می‌شود اتساع پوستی بیشتر و به وضوح دیده می‌شود.
تغذیه شترمرغ مطابق با احتیاجات غذایی آن و رشد سریعتر در شروع دوره پرورش و کاهش تراکم مواد مغذی در مراحل آخر پرورش از بروز این عوارض جلوگیری می‌کند.
پرخوری
خود خوری ممکن است دراثر عوامل زیادی از قبیل نوع تغذیه، روش مدیریت، شرایط محیطی، وضعیت سلامتی و یا تراکم گله رخ دهد.
سیلیرز در سال 2002 اعلام کرد که کمبود اسیدآمینه‌هاي گوگرد دار، ارتباط مستقیمی با خودخوری دارد. پرهایی که کمبود اسیدآمینه دارند ظاهری ژولیده و کثیف و پوسته پوسته دارند. پرخوری در شرایط کمبود مواد معدنی پر مصرف زیاد می‌شود.
زیادی پروتئین در جیره بخصوص زمانی که عدم برقراری تعادل بین پروتئین و انرژی باشد منجر به پرخوری می‌شود. در این شرایط ممکن است پرنده از پروتئین به عنوان منبع انرژی استفاده نماید که از ضریب تبدیل بالايي هم برخوردار است. بنابراین حالت عصبی و بی قراری با افزایش زیاد دمای داخلی بدن مشاهده می‌گردد.
اگر در این وضعیت پرنده در معرض رطوبت، گرمای زیاد قرار گیرد در ستیز به کنترل دمای داخلی بدن، شروع به پرخوری می‌کند. در چنین شرایط پرنده پرهای بدن خود را نوک می‌زند. بنابراین پرخوری می‌تواند با کنترل صحیح مواد مغذی کنترل شود.
آثار لگد خوردگی در اثر تهاجم
تهاجم را می‌توان با تغذیه صحیح کنترل نمود. لازم است پرنده به گونه‌ای تغذیه شود که تا سن 8 ماهگی عضلات و بدن آن به اندازه کافی رشد کند. تا رسیدن به این سن پرنده نسبتا آرام می‌باشد.
با توجه به ظرفیت‌های تخمیری در بخش خلفی دستگاه گوارش و نیاز شترمرغ‌های مسن‌تر به فیبر، انرژی جیره بایستی کاسته شود. خوراک پرانرژی منجر به ایجاد حالت تهاجمی بین شترمرغ‌ها و برخورد آن‌ها و در نتیجه صدمه دیدن پوست می‌گردد. بالا بودن میزان پروتئین جیره و زیادی اوره خون موجب بالا رفتن ضربان قلب و ناآرامی در پرندگان مسن‌تر می‌شود که این وضعیت سبب استرس و نتیجتا برخورد بین پرندگان و صدمه دیدن پوست آن‌ها می‌شود.
ب- تولید گوشت
- کیفیت و تردی فیله یا استیک
- رنگ گوشت
- مزه گوشت و عاری بودن از هرگونه رادیکال
ج- تولید پر
کیفیت پر نیازمند سویه با پرهای با کیفیت می‌باشد، همچنین مهارت پرورش‌دهنده و برنامه تغذیه، نوع سیستم پرورش (شامل سنتی یا صنعتی) در کیفیت پر تولیدی موثر می‌باشد. لازم به ذکر است توسعه پرها نقش مهمی در توسعه فولیکول‌های پوست و کیفیت پوست ایفا می‌نماید.
باشگاه شترمرغ داران
در راستاي همكاري هر چه بيشتر ميان مزرعه داران و كارشناسان و افزايش تبادلات علمي و تجربي ميان آن‌ها باشگاه شترمرغ‌داران با داشتن كادري مجرب جهت ارائه خدماتي همچون:
- اطلاع رساني و دعوت جهت شركت در سمينارهاي داخلي و بين المللي صنعت شترمرغ
- ارسال رايگان نشريه و كتب منتشره شركت
- ارائه آموزش‌هاي لازم در زمينه پرورش شترمرغ
- بهره مندي از خدمات فني و مشاوره‌اي شركت
- دريافت جيره‌هاي غذايي براساس دستورالعمل داخلي شركت
- تامين خوراك، مكمل هاي معدني و ويتامينه، مواد افزودني و دارو با تخفيف ويژه مختص اعضاء باشگاه
- اعلام زمان بندي مديريت اجرايي فارم و اعلام توصيه‌هاي لازم در اين زمينه
- مشاوره رايگان در هنگام خريد و فروش پرنده
- پاسخگويي به مشكلات فارم با اعلام در ساعات تعيين شده توسط باشگاه
11-بهره گيري از نظرات كارشناسان مجرب در زمينه پرورش شترمرغ در كشور
محصولات
كنسانتره شترمرغ (معمولي و ويژه)
به منظور كاهش مشكلات تهيه مواد ريز مغذي جيره و نيز بهبود كيفيت دان و ميكس دقيق‌تر ريز مغذي‌ها كه در توليد گله و همگني خوراك نقش به سزايي دارد اين موسسه نسبت به تهيه كنسانتره مختص شترمرغ اقدام نموده است.
كنسانتره‌هاي توليدي در اين شركت عبارتند از:
كنسانتره پيش‌آغازين و آغازين
كنسانتره رشد و پاياني
كنسانتره نگهداري
كنسانتره توليد
مكمل
مكمل‌هاي شركت عبارتند از:
مكمل پيش‌آغازين و آغازين
مكمل رشد و نگهداري
مكمل توليد
>>
دریافت فایل
<<